‘สิทธิขั้นพื้นฐานของสาธารณสุขเป็นสิ่งที่ทุกคนควรได้รับ’ อุดมการณ์ของ ดร.นพ.พงศธร พอกเพิ่มดี ผู้ชนะ UK Alumni Awards 2020 ในสาขา Professional achievement หรือ ผู้ประสบความสำเร็จในด้านอาชีพ กว่าจะมาถึงจุดนี้ อดีตนายแพทย์นักเรียนทุนอังกฤษ และผู้ช่วยปลัดกระทรวงสาธารณสุขคนนี้ ได้มีสร้างการเปลี่ยนแปลงระดับประเทศมากมาย วันนี้เรานำเอาเส้นทางและแนวคิดของเขามาแชร์ให้ทุกคนได้อ่านกัน
Q: รู้มาว่ามีจุดเปลี่ยนสำคัญที่ทำให้ ดร.พงศธร ประสบความสำเร็จในสายอาชีพอย่างทุกวันนี้ เรื่องราวเป็นอย่างไรช่วยเล่าให้เราฟังหน่อย
A: ต้องเล่าว่าผมเป็นหมอมาก่อน เคยอยากเป็นศัลยแพทย์ แต่ระหว่างนั้นผมได้มีโอกาสทำโครงการ Health Care Reform Project ที่เป็นความร่วมมือระหว่างไทยกับสหภาพยุโรป หลังจากนั้นผมเลยเลือกที่จะไม่ต่อเฉพาะทาง เพราะคิดว่าอยากทำอะไรที่สร้างความเปลี่ยนแปลงให้กับสังคมจริง ๆ เลยเลือกเรียนด้าน Public Health and Policy ที่อังกฤษแทน
Q: ทำไมถึงเลือกไปอังกฤษ มีวิธีเลือกประเทศอย่างไร
A: ผมชอบบรรยากาศที่ York และ University of York ก็เป็น Top 3 ของโลกในสายสาธารณสุข แล้วบังเอิญตอนนั้นได้ทุนรัฐบาลทั้งปริญญาโทและเอก เขาเห็นว่าระบบสาณารณสุขแบบของอังกฤษ น่าจะเหมาะกับประเทศไทย คือเป็นสวัสดิการที่ทุกคนมีสิทธิ์เข้าถึง ก็ลงล็อคกับที่ผมต้องการพอดี
Q: แล้วหลังจากกลับมาทำงานที่กระทรวงสาธารณสุขได้ทำงานในส่วนไหนบ้าง
A: หลายอย่างเลย เช่น พัฒนานโยบายสาธารณสุขต่าง ๆ ให้คนทั่วไปเข้าถึงยาที่จำเป็น ยาจิตเวช หรือยามะเร็งที่มีราคาแพง รวมถึงผลักดันให้โครงการอย่าง 30 บาทรักษาทุกโรคเข้าถึงคนที่มีสถานะไร้สิทธิ์
"ถ้าอยู่กับความจริงมาก ๆ ไม่ค่อยมีจินตนาการก็จะไม่ค่อยพัฒนา แต่ถ้ามีจินตนาการมาก ๆ ไม่เข้าใจความจริงมันก็จะฟุ้ง การไปเรียนต่างประเทศทำให้มองเห็นจินตนาการและเข้าใจความจริง"
Q: มีคนไทยที่ไม่สามารถใช้สิทธิ์ 30 บาทรักษาทุกโรคด้วยเหรอ
A: สมัยก่อนเขาให้เฉพาะผู้ที่มีสัญชาติไทย ทำให้คนที่อยู่ตามชายแดน เช่น ชนกลุ่มน้อย หรือชาวกะเหรี่ยง ถูกบีบออกจากระบบ มันเป็นความเข้าใจที่ไม่ถูกต้อง คนส่วนใหญ่คิดว่าเขาไม่ใช่คนไทย เราใช้เวลา 4 ปี เปลี่ยนคำเรียกพวกเขาใหม่ เพื่อสร้างความเข้าใจใหม่ ใช้สื่อต่าง ๆ ช่วยขับเคลื่อน แล้วในที่สุดเราก็ได้ตั้งเป็นกองทุนขึ้นมา ในล็อตแรกเราช่วยได้ 450,000 คน ล็อตที่สองได้อีก 200,000 กว่าคน ซึ่งโครงการจะครบ 10 ปีในปีหน้านี้แล้ว
Q: เรื่องนี้หลาย ๆ คนน่าจะสงสัยเหมือนกันว่าทำไม UK ถึงมีระบบสวัสดิการสุขภาพที่ดีระดับโลก เกี่ยวกับเรื่องเก็บภาษีไหม ช่วยวิเคราะห์ให้เราฟังหน่อย
A: ส่วนหนึ่งก็เป็นเรื่องของภาษี อีกส่วนหนึ่งคือเขาเป็นประเทศที่มีรายได้ค่อนข้างสูง แต่ของไทยเรายังอยู่ในระดับรายได้ปานกลาง จริง ๆ แล้วเราทำได้ประมาณหนึ่งเลยนะ เป็นประเทศแนวหน้าของโลกที่ทำเรื่องนี้ได้ แต่เราต้องเพิ่มเรื่องคุณภาพเข้าไป
Q: พูดได้ไหมว่าการไปเรียนต่อต่างประเทศที่ UK ทำให้เรามีทุกวันนี้
A: ปัจจุบันโลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การไปเรียนต่อต่างประเทศเลยมีความสำคัญ การได้เห็นโลกเยอะทำให้เจริญก้าวหน้าได้ ได้เข้าใจความหลากหลายทางวัฒนธรรม แล้วนำมาปรับใช้ หลายคนอาจจะกังวลเรื่องภาษา ให้มองว่าเป็นโอกาสที่เราจะเปลี่ยนแปลง อีกอย่างหนึ่งที่สำคัญคือ ในการทำงานเราต้องอยู่กับความจริงและมีจินตนาการ ถ้าอยู่กับความจริงมาก ๆ ไม่ค่อยมีจินตนาการก็จะไม่ค่อยพัฒนา แต่ถ้ามีจินตนาการมาก ๆ ไม่เข้าใจความจริงมันก็จะฟุ้ง การไปเรียนต่างประเทศทำให้มองเห็นจินตนาการและเข้าใจความจริง
